Sosyal fobi belirtileri aslında birçok yönden karşımızda durur, ama biz fark etmeyiz. Sosyal fobi diğer adıyla sosyal anksiyete, bireyin hayatında karşılaştığı insanlar tarafından eleştirilmekten veya bir şekilde göz önünde olmaktan korkması şeklinde tanımlanır. Sosyal fobi problemiyle karşı karşıya olan birey, yaşadığı kaygı ve korkular yüzünden iş görüşmesi, sunum, mülakat gibi koşullarda yüksek gerginlik yaşar.
Sosyal Fobi Belirtileri Nelerdir?
Sosyal fobi aslında zihinsel bir durum olup, fobi psikoterapi seansları ve ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir. Kendini ifade etmekte güçlük, çarpıntı, kaygı artışı, konuşmak zorunda kalındığında yüzde kızarma, söz almaktan kaçınma gibi durumlar sosyal fobi belirtileri arasındadır. Sosyal fobinin ilerlediği durumlarda konuşmaktan kaygı duyan kişinin ellerinde titreme, ses kısılması, düşünceleri durdurma ve konuşmanın durması gibi ileri semptomlar gözlenebilir.
1 – Sosyal Fobi Fiziksel Belirtileri Nelerdir? Sosyal Fobi Belirtileri
Sosyal fobi problemiyle karşılaşan kişide ortaya çıkan fiziksel belirtiler:
- Ağız kuruluğu,
- Yüzde kızarma,
- Kaslarda gerginlik,
- Titreme,
- Terleme,
- Bağırsak ve mide rahatsızlıkları,
- Nefes darlığı,
Bu tip semptomların sosyal alanlara dahil olma sürecinde oluşması halinde sosyal fobi oluşumundan şüphe edilir.
2 – Sosyal Fobi vePsikolojik Belirtileri Nelerdir?
Sosyal anksiyete halinde ortaya çıkan psikolojik belirtilerin başında yetersizlik ve güçsüzlük hissi gelir. Diğer psikolojik semptomlar şu yöndedir:
- Beğenilmeme kaygısı,
- Fiziksel olarak kendini çirkin hissetme,
- Sürekli kaygı yaşarken bunu belli etmemeye çalışmak,
- Sevgi görülmesi halinde bunu hak etmediğini düşünmek,
- İletişimde göz temasından kaçınmak,
- Çekinilen ortamlara girmemeye çalışmak,
- Sürekli olarak toplum tarafından takdir almaya çalışmak,
- Girilen bir ortamdan kısa sürede ayrılmaya çaba gösterme,
- Mükemmel olma isteği, hata yapmaktan korkma,
Sıralana psikolojik etkiler sosyal fobi sorunu yaşayan kişilerde gözlemlenmektedir.
3 – Sosyal Fobinin Çocuklar Üzerindeki Belirtileri Neler?
Çocuklarda sosyal anksiyete oluşumuna yönelik belirtilerin başında yalnız kalma isteği gelir. Diğer yandan yalnız kalan çocukta depresyon başlangıcı gözlemlenebilir. Kendini yetersiz olarak gören çocuklar, sohbete başlamakta zorluk çekiyor, sürekli olarak dinleyici konumunda kalmayı tercih ediyorlarsa sosyal fobi probleminden şüphe edilir.
Sosyal fobi belirtileri gösteren kişiler, yeni tanıştığı kişiyle iletişim kurmaktan çekinir. Sosyal becerilerinin eksik olduğu gözlemlenen, özgüveni düşük olan çocukların, sosyal fobi ile karşı karşıya oldukları ifade edilebilir. Teşhis ve tedavi koşullarından yararlanmak adına uzman psikoterapist ve psikologlardan destek alınmalıdır.
Sosyal Fobi Nasıl Fark Edilir?
Sosyal fobi probleminin fark edilebilmesi için özellikle çocukluk döneminde gözlem yapılması önemlidir. Sosyal fobi yaşayan çocuklar, utangaç olurlar, derslerde kendilerini öne çıkarmaktan çekinip, soru sorulmadıkça konuşmamayı tercih ederler.
Özellikle kendisi de soru sormayan, yazılı ve sözlü sınavlarda kaygıya bağlı başarı yakalayamayan, kapasitesini gösteremeyen, bilgisini göstermek yerine kısa cevaplar kuran çocuklar sosyal fobi belirtileri ile karşılaşmış olabilirler.
Grup etkinliklerinde tek başına kalmayı tercih eden ve kurduğu arkadaşlıkları sürdürmekte güçlük çeken çocukların durumu ilk adımda öğretmenler tarafından fark edilebilir. Bu kapsamda ailenin bilgilendirilmesi ve çocuğun erken dönemde psikolog desteğini alması önem arz eder.
Sosyal fobi belirtileri, sıklıkla üniversite çağında olan gençler üzerinde fark edilir semptomları ortaya çıkarır. Üniversite çağında da hem kendi cinsi hem de karşı cins ile iletişim kurmakta güçlük çeken, sosyal ortamlardan korkularına bağlı olarak uzak duran gençler, sosyal fobiyi aşmakta güçlük çekiyor olabilirler.
Sosyal Fobiyi Yenmek İçin Ne Yapmalı? Sosyal Fobi Belirtileri Nasıl Aşılır?
Sosyal fobiyi yenmek için uzman psikologlardan destek alınması gerekir. Çünkü psikologlar sosyal anksiyetenin asıl sebebi olan ve kişinin geçmişinde yatan psikolojik sorunlara eğilirler.
Kişinin altta yatan farklı psikolojik sorunları varsa öncelikle kökene yönelik terapiler uygulanır. Çocuktan yetişkinliğe kadar süren kaygılar ele alınarak, psikoterapi seansları yapılmaktadır. Gerekli görülmesi halinde terapiler ilaç desteklenmektedir. Günümüze sanal gerçeklik tedavileri ile sosyal anksiyeteyi geride bırakmaya yönelik çok daha başarılı sonuçlar alınmaya devam edilmektedir.
Sosyal Fobi Tedavisi Nasıldır?
Sosyal fobi belirtileri görülen kişilerde tedavi sürecinde psikoterapi seansları son derece önemlidir. Diğer yandan Neuro-Biofeedback yöntemi sayesinde kişiye rahatsızlığı hakkında farkındalık kazandırmak amaçlanır.
Kaygı ve stres artışında ne gibi davranış değişikliklerinin sergilendiğni, kalp ritmi, vücutta kasılma değişimlerini Neuro-Biofeedback ile gözlemlemek mümkündür. Bu kapsamda ulaşılan bioelektiriksel görünüm sayesinde, kaygılı durumları kontrol etmek için danışanın kendisine nasıl geri bildirimler göndermesi gerektiği açıklanabilmektedir. Geribildirimlerin verilmesi halinde düşüncelere hakim olabilme yeteneği danışana kazandırılır.
Psikolog eşliğinde ilerleyen terapilerde ise aşırı mükemmeliyetçi düşünce yapısının ortadan kaldırılması için çalışılır. Zemindeki olumsuz düşünceleri sağlıklı düşünceler ile değiştirmek, eleştirilme, dışlanma korkularını ortadan kaldırmak için seanslar uygulanır. Gerekli görülmesi halinde fobik semptomları ortadan kaldırmaya yönelik ilaçlar önerilir.
Sosyal Fobiyi Yenmek İçin Nasıl Düşünmeli?
Sosyal fobi belirtileri arasından en az ikisini gösteren kişiler, bu sorunu yenmek isteyenler kaygı düzeyini düşürebilecek olan telkinleri kendilerine yapmalı ve bazı egzersizleri hayatlarına dahil etmelidirler. Stres altındayken psikoloğun önerdiği nefes çalışmalarını yapmak sosyal fobi etkilerini kontrolde önemlidir.
Ortamda eleştirilme korkusuyla kendisini rahatsız hisseden kişi, kendisinin de karşı tarafı eleştirme hakkı olduğunu kendine hatırlatmalıdır. Zihinden rahatsız edici düşünceleri uzaklaştırmak için meditasyon yapmak veya düzenli bir spor çeşidine yönelmek sosyal fobinin geride bırakılması için önerilir.
Sanal gerçeklik tedavisi kapsamında kişinin korkuları ile yüzleşmesi ve onları geride bırakması sağlanabilirken, en etkili sonuçlar alınır. Sosyal fobi problemine bağlı olarak, bir durum karşısında en kötü olasılıkları aklına getirebilen kişiler, zihinlerine kendileri yön vererek olumlu olasılıkları da düşünmelidirler.
Hatta olayları akışına bırakmak gibi bir seçenekleri olduğunu, yeni olasılıkları ise hayat bazında kendileri oluşturabileceklerini kavramalıdırlar. Tüm bu olumlu düşünceleri kazanabilmek ve kaygıyı azaltmak için uzman psikologların desteğinden yararlanmak son derece önemlidir.
İlginizi Çekebilir: Soğuk Algınlığı Konusunda 6 Doğru Bilinen Hata
